Πολύ σύντομη εισαγωγή: Η σπουδαία ιστορία του γαλλικού σινεμά ενίοτε παρουσιάζεται από τους εν Ελλάδι κριτικούς κινηματογράφου ως ένα «βάρος» που ταινίες του σύγχρονου γαλλικού σινεμά δεν μπορούν να σηκώσουν. Οι κριτικές αυτές συνοδεύονται συνήθως από μια σύγκριση τύπου «δεν αγγίζει καν την ευαισθησία του Ρομέρ» ή «αντιγράφει το στυλ του Γκοντάρ». Πιο πρόσφατα, μάλιστα, έχω πέσει πάνω και στον χαρακτηρισμό «αυτή η ταινία είναι πολύ "γαλλική"», ως ( ; ) αρνητικό σχόλιο ή ότι «έχουμε να κάνουμε με μια "γαλλουριά"». Για να μην αδικήσω τους κριτικούς κινηματογράφου που κάτι παραπάνω θα γνωρίζουν από τον ερασιτέχνη γράφοντα, πράγματι συχνά-πυκνά οι διανομείς επιλέγουν πιο «ελαφριές» ρομαντοκωμικές γαλλικές ταινίες για τα θερινά σινεμά επειδή ο κόσμος τις αγαπά. Και πράγματι υπάρχουν πολλοί επίδοξοι συνεχιστές της παράδοσης της νουβέλ βαγκ που σκόνταψαν ομφαλοσκοπώντας άνευ ροής και νοήματος.
Αυτό το μικρό αφιέρωμα, όμως, έρχεται να σας συστήσει 4 ολοκαίνουργια γαλλικά φιλμ που «έσκασαν» φέτος στα θερινά της χώρας και που αναδεικνύουν την όμορφη πλευρά του σύγχρονου γαλλικού σινεμά. Ταινίες φαν, αλλά και πνευματώδεις. Ταινίες φρέσκες, αλλά και ταινίες που αποτίουν αξιοπρεπείς φόρους τιμής στην ιστορία του σινεμά. Ταινίες ερωτικές και ερωτευσιμές, μελαγχολικές και γλυκόπικρες. Ταινίες που, σίγουρα, θα αποτελούν κομμάτι της δικής μου μνήμης για αυτο το καλοκαίρι. Πάμε!
«Mon Crime» του Φρανσουά Οζόν
Από τις πιο μεστές και ολοκληρωμένες ταινίες του ταλαντούχου - πλην άνισου - Οζόν. Κοφτό χιούμορ, υπαινικτική σάτιρα στην εκάστοτε βιομηχανία θεάματος και δόξας, τίμια κλεισίματα ματιού στην noir μυθολογία, πανέξυπνα «καρφιά» στην μετά metoo εποχή και στις υπερβολικές εκφάνσεις της πολιτικής ορθότητας και ένα υπέροχο γυναικείο καστ πρωταγωνιστριών και όχι μόνο.
«Un Beau Matin» της Μια Χάνσεν Λοβ
«Αερικό» Λέα Σειντού σε μια υπέροχη εξιστόρηση μιας απλής, αληθινής ανθρώπινης διαδρομής. Ο μπαμπάς που χάνει τη μνήμη του και παραδίδεται στην ανελέητη φθορά του χρόνου, η μικρή κόρη που προσπαθεί να κατανοήσει τη ζωή, να δημιουργήσει τις δικές της μνήμες, τις δικές της σταθερές. Και στο επίκεντρο η Σάντρα της Σεϊντού - βγαλμένη από το σύμπαν του Ρομέρ - να ακολουθεί τη δική της διαδρομή. Κλάμα, χαμόγελο, ευθύνη, φυγή σε μια παιδικότητα, έρωτας και διάψευση, ψυχικές προσμονές και σαρκικές λυτρώσεις. Μόνο το σινεμά μπορεί να δώσει τη λύση σε μια άνιση, άδικη και επίπονη ζωή: χαρίζοντας ένα εφήμερο αλλά «όμορφο πρωινό».
«Chronique d' une liaison passagere» του Εμανουέλ Μουρέ
Σε αυτό εδώ το υπέροχο φιλμ - από τα καλύτερα που έχω δει το 2023 - το κινηματογραφικό πνεύμα του Ρομέρ, συναντά τις νευρώσεις και τις σεξουαλικές ανησυχίες του Γούντι Άλεν και όλα αυτά ενώ το σκληρό πέπλο της τραγωδίας του Μπέργκμαν καραδοκεί. Ένας μεσόκοπος παντρεμένος άνδρας αρχίζει μια «ελεύθερη σχέση» με μια συνομήλικη του, η οποία μοιάζει αποφασισμένη να ζήσει τη ζωή (που της απομένει όσο είναι ακόμα νέα) χωρίς όρια, «πρέπει» και αστερισκούς. Αυτή η σχέση γίνεται ο καμβάς πάνω στον οποίο ο Μουρέ υφαίνει ένα υπέροχο και ασταμάτητο διαλεκτικό παιχνίδι. Τι είναι ο έρωτας; Πόσο διαρκεί; Πώς ξέρουμε όταν αρχίζει και όταν τελειώνει; Πόση αξία έχει μια «ελεύθερη» ή μια «συμβατική» σχέση; Τελικά, υπάρχει απόλυτη ελευθερία όταν δύο άνθρωποι συναντώνται; Και εν πάσει περιπτώσει γίνεται στο παιχνίδι να υπάρχουν μόνο δύο ή η απειλή του «τρίτου» μοιάζει τόσο επώδυνη, όσο και αναγκαία; Την λάτρεψα αυτή την ταινία. Γιατί ανυψώνει τον έρωτα, την τυχαιότητα και το απρόβλεπτο. Αλλά και ταυτόχρονα πόσο μάταια είναι όλα.
Και μια ατάκα: «Έχεις παρατηρήσει ότι τα πράγματα στη ζωή είναι πιο όμορφα και πιο έντονα, όταν ξέρουμε ότι δεν θα τα ξαναδούμε ποτέ; Όταν είσαι σίγουρος ότι κάτι θα το ξαναδείς είναι πράγματι καθησυχαστικό. Όμως, η επιθυμία και ο πόθος προτιμούν αυτό που χάνουμε».
«L' Innocent» του Φιλίπ Γκαρέλ
Αγαπημένο παιδί του νέου γαλλικού σινεμά, υπέροχος ηθοποιός, φιγούρα βγαλμένη από την νουβέλ βαγκ. Ο Φιλίπ Γκαρέλ σκηνοθετεί και παίζει σε μια υπέροχη δραμεντί ενηλικίωσης και συνειδητοποίησης. Συνδυάζει πετυχημένα και με μέτρο διαφορετικά κινηματογραφικά είδη (λίγο heist, λίγο ρομεντί), δίνει το σκηνοθετικό τέμπο χωρίς να εκτρέπεται σε ευκολίες και σε ρίσκα, επενδύοντας στην υποδόρια, έμμεση, αλλά εν τέλει απολύτως πετυχημένη ανάδειξη των σχέσεων και των δυσκολιών μας ετερόκλητης πρωταγωνιστικής «τετράδας». Απλή, ανεπιτήδευτη και τόσο γενναιόδωρη συναισθηματικά ταινία. Αν δεν την έχετε δει, δώστε προσοχή στην υπέροχη σκηνή στο εστιατόριο πριν τη «μεγάλη ληστεία».